Trzy stanowiska.
Odsetki = świadczenie okresowe = roszczenia o ich zapłatę przedawniają się z upływem 3 lat.
Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że 3-letni termin przedawnienia roszczenia o świadczenia okresowe znajduje zastosowanie także wtedy, gdy roszczenie główne ulega przedawnieniu w terminie 2-letnim (art. 554 kc). Roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego. Sąd uznał, że wraz z przedawnieniem się roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nawet nie upłyną jeszcze termin ich przedawnienia. Jeśli biegnie termin przedawnienia roszczenia o odsetki, a przepis 554 znajduje zastosowanie dla roszczenia głównego, ulegnie ono przedawnieniu najpóźniej w 2-letnim terminie (z uwagi na akcesoryjność roszczenia o odsetki wobec roszczenia głównego).
Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie o zapłatę odsetek stało się wymagalne. Powstaje zatem wtedy, kiedy dłużnik nie spełnia świadczenia w terminie wskazanym w umowie lub w przepisie prawa.
Do chwili podjęcia uchwały z dnia 26 stycznia 2005 r. (III CZP 42/04), sądy stały na stanowisku, że roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się samodzielnie i osobno za każdy dzień opóźnienia. Powodowało to konieczność, w niektórych wypadkach, dokonywania dokładnych obliczeń, za jaki okres należy jeszcze odsetki zasądzić w wypadku, gdy należność główna uległa już przedawnieniu. W cyt. wyżej uchwale SN uznał, że z chwilą przedawnienia roszczenia głównego przedawnia się także roszczenie o odsetki za opóźnienie (wpływ akcesoryjności).
Niezależne od należności głównej
Z chwilą zapłaty należności głównej, odsetki uzyskują byt niezależny i jako świadczenie o charakterze okresowym przedawniają się z upływem 3 lat od powstania (art. 118 k.c.) - bez względu na to, czy upłynął już termin przedawnienia roszczenia głównego.
Zależne od należności głównej
art. 554 k.c. dla należności przysługujących przedsiębiorcy za sprzedaż towaru przewiduje termin 2 lat, odsetki za zwłokę jako należność uboczna przedawniają się również w tym terminie
Art. 554 k.c. nie jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 118 k.c. w zakresie ustanowionego w nim terminu przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe. Niemniej jednak, z uwagi na akcesoryjność roszczeń o odsetki za opóźnienie w stosunku do roszczenia głównego, wyrażającą się uzależnieniem ich powstania od istnienia niespełnionego w terminie roszczenia o świadczenie pieniężne, za obowiązującą zasadę należy uznać, że wraz z przedawnieniem się roszczenia głównego przedawniają się roszczenia o świadczenia uboczne, choćby nawet nie upłynął jeszcze termin ich przedawnienia.
Przekształcenie w świadczenie samodzielne w wyniku wykonania świadczenia głównego
1. Odsetki za opóźnienie traktować należy jako świadczenie okresowe w rozumieniu art. 118 k.c., a z upływem trzyletniego terminu przedawnienia, w tym przepisie ustanowionego, przedawniają się wszystkie roszczenia o odsetki za opóźnienie, zarówno wykazujące związek z prowadzeniem działalności gospodarczej, jak i związku takiego nie wykazujące. Wymieniony w art. 118 k.c. trzyletni termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe może być uchylony przez przepis szczególny jedynie wtedy, gdy treść takiego przepisu wyraźnie wskazuje, że przewidziany w nim termin dotyczy roszczeń okresowych.
2. W przypadku, gdy roszczenie główne wygasło na skutek jego zapłaty przed upływem terminu przedawnienia, do przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia głównego stosuje się ustanowiony przez art. 118 k.c. dla roszczeń o świadczenia okresowe trzyletni termin przedawnienia także wtedy, gdy termin przedawnienia roszczenia głównego już upłynął.
Wyrok SN z dnia 2005.05.24 (V CK 655/04)
Roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia roszczenia głównego. Pogląd ten dotyczy sytuacji, kiedy roszczenie główne uległo przedawnieniu, nie znajduje natomiast zastosowania do takich stanów, w których roszczenie o świadczenie główne wygasło przed upływem terminu przedawnienia na przykład na skutek wykonania. Tutaj na czoło wysuwa się nie upływ terminu przedawnienia roszczenia głównego, lecz następujące przed upływem terminu przedawnienia zdarzenie powodujące wygaśnięcie roszczenia głównego. Wspomniane zdarzenie potwierdza, że roszczenie to istniało i tym samym daje podstawę do uznania, że pozostałe w mocy roszczenia uboczne uległy z chwilą tego zdarzenia niejako przekształceniu w roszczenia samodzielne. W związku z tym przedawnienie ich powinno być odtąd rozpatrywane całkowicie samodzielnie.
Linki sponsorowane
RADCA PRAWNY |
