Umowa o zmianę dłużnika (art. 519 kc).
I. Istota:
- nabycie długu przez O3 (przejemcę),
- zwolnienie z długu dotychczasowego dłużnika; Um. o przejęcie długu powinna zawierać zwolnienie dotychczasowego dłużnika z długu w sposób wyraźny, a nie tylko per facta concludentia. W razie wątpliwości bowiem należy uznać nowego dłużnika za dłużnika solidarnego, co doprowadziłoby do przystąpienia do długu, a nie do jego przejęcia.
- przy zachowaniu tożsamości przejmowanego zobowiązania (cecha odróżniająca przejęcie od nowacji).
Nie jest możliwe przejęcie długu polegającego na zobowiązaniu osobistym.
II. Rodzaje umów:
- Zawarta między wierzycielem a przejemcą długu (O3)
- wymagana zgoda dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron. (Interes dłużnika w pozostaniu w pozostaniu w dotychczasowym stosunku jest chroniony np. ma on możliwość potrącenia)
- Zawarta między przejemcą długu (O3) a dłużnikiem
- za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna; zgoda wierzyciela powinna być wyrażona w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 522 kc);
Każda ze stron, która zawarła um. o przejęcie długo może wyznaczyć osobie, której zgoda jest potrzeba do skuteczności przejęcia, odpowiedni termin do wyrażenia zgody. Bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu jest jednoznaczny z odmówieniem zgody (art. 520 kc). Zgoda zostaje wyrażona przez złożenie oświadczenia woli którejkolwiek ze stron. Zgoda może być wyrażona przed zawarciem um. o przejęcie długu, jak i po jej zawarciu (art. 63 § 1 kc), czyli może przybrać odpowiednio postać zezwolenia lub potwierdzenia. W drugim przypadku zgoda ma moc wsteczną od chwili zwarcia um. przejęcia (ex tunc).Um. przejęcia długu staje się skuteczna dopiero po wyrażeniu zgody przez właściwy podmiot. Od tej chwili strony związane są oświadczeniem osoby udzielającej zgody, nie mogą już bez jej aprobaty ani rozwiązać ani zmienić um.. Skuteczność przejęcia pozostaje w zawieszeniu do czasu wyrażenia wymaganej zgody.
III. Forma umowy:
- Forma pisemna – pod rygorem nieważności,
- Zgoda wierzyciela w formie pisemnej, wskutek um. między dłużnikiem a przejemcą – pod rygorem nieważności,
- Forma dowolna oświadczenia woli dłużnika w umowie między wierzycielem a przejemcą;
IV. Odmówienie zgody
- dłużnika – odnośnie um. między wierzycielem a przejemcą – um. uważana jest za nie zawartą,
- wierzyciela - odnośnie um. między dłużnikiem a przejemcą – powoduje ograniczone skutki między stronami um.: strona, która według um. miała przejąć dług, jest odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia (dłużnik zostaje zwolniony przez O3 od obowiązku świadczenia)
Wraz z zawarciem um. dotychczasowe zabezpieczenia (prawa uboczne) O3 wygasają, chyba że poręczyciel lub O3 wyrazi zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia.
Zarzuty:
- Przejemcy przysługują przeciwko wierzycielowi wszelkie zarzuty, które miał dotychczasowy dłużnik, z wyjątkiem zarzutu potrącenia z wierzytelności dotychczasowego dłużnika,
- Przejemca nie może powoływać się względem wierzyciela na zarzuty wynikające z istniejącego między przejmującym dług a dotychczasowym dłużnikiem stosunku prawnego, będącego podstawą prawną przejęcia długu; nie dot. to jednak zarzutów, o których wierzyciel wiedział (ochrona wierzyciela, jak i przejemcy długu).
- Przejemca może podnosić przeciw wierzycielowi zarzuty osobiste, wynikające z innego łączącego ich stos. prawnego.
