Użyczenie jest umową, przez którą użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
- Charakterystyka i treść um.: um. nieodpłatna, um. realna -dla jej zawarcia konieczne jest, oprócz złożenia oświadczenia woli, wydanie rzeczy biorącemu, um. jednostronnie zobowiązująca (nie jest wzajemna) - z tytułu um. użyczenia zobowiązanym do spełnienia jest tylko użyczający (użyczenie nie jest umową wzajemną). Um. o charakterze osobistym - bez zgody używającego biorący nie może oddać rzeczy użyczonej O3 do używania, chyba że jest do tego zmuszony okolicznościami – konsekwencja osobistego charakteru użyczenia.
- Przedmiot um.: przedmiotem użyczenia może być każda rzecz, oznaczona co do tożsamości, jak i co do gatunku, jeżeli nadaje się do używania. Dopuszczalne jest oddanie w użyczenie części składowej rzeczy (np. bezpłatne udostępnienie ściany budynku pod reklamę).
,,Pieniądze, jako środek płatniczy, nie mogą być przedmiotem um. użyczenia" (wyrok SN z dn. 04.12.1998 r., III CKN 49/98).
Forma um. : Może być zawarta w dowolnej formie (ustnej, pisemnej, w formie aktu notarialnego, a także poprzez czynności konkludentne).
Prawa i obowiązki stron
Użyczający:
- Nie musi być właścicielem, wystarczy, że jest posiadaczem samoistnym lub zależnym, albo nawet tylko dzierżycielem.
- Obowiązkiem użyczającego nie jest wydanie rzeczy (jak np. w przypadku wynajmującego), lecz znoszenie tego, że biorący używa rzeczy już mu wydanej.
- Z uwagi na nieodpłatny charakter um. – odpowiada tylko za takie wady rzeczy, które biorącemu wyrządziły szkodę.
- Odpowiedzialność na zasadzie winy – powstaje, gdy użyczający, wiedząc o wadach ukrytych, nie zawiadomił o nich biorącego rzecz w używanie.
- Obowiązek naprawienia szkody nie powstaje, gdy biorący mógł z łatwością wadę zauważyć.
- Obowiązek zawiadomienia o wadach powstaje najpóźniej w chwili jej wydawania.
Biorący w używanie :
- W braku odmiennej um. powinien używać rzecz zgodnie z jej przeznaczeniem i właściwościami.
- Bez zgody użyczającego nie może oddać rzeczy użyczonej O3 do używania; forma zgody jest dowolna, jeśli jednak um. użyczenia zawarto na piśmie, to wyrażenie zgody również powinno być stwierdzone pismem.
- Zobowiązany jest do ponoszenia zwykłych kosztów utrzymania rzeczy
- rozliczenie nakładów przekraczających zwykłe wydatki następuje wg przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia
- nie może żądać od użyczającego dokonania żadnych nakładów na rzecz.
- 4) Ponosi zaostrzoną odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy gdy :
- używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub przeznaczeniem rzeczy, albo
- powierza rzecz O3 bez umownego upoważnienia lub gdy nie jest zmuszony do tego okolicznościami.
Ponosi solidarną odpowiedzialność za rzecz wziętą wspólnie z innymi osobami do używania.
- Po ustaniu użyczenia zobowiązany jest zwrócić rzecz w stanie nie pogorszonym, przy czym nie ponosi odpowiedzialności za normalne jej zużycie.
Ustanie użyczenia = Um. zawarta na czas oznaczony - użyczenie kończy się z upływem umownie określonego terminu. Um. zawarta na czas nie oznaczony - wygasa :
- gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie albo
- po upływie czasu, w ciągu którego mógł ten użytek uczynić, albo
- z nadejściem innych zdarzeń określonych w umowie.
W przypadku zbycia rzeczy użyczonej w czasie trwania um. użyczenia, jej nabywca nie wstępuje w stosunek użyczenia w miejsce zbywcy.
Żądanie niezwłocznego zwrotu rzeczy gdy :
- biorący używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy,
- jeżeli powierza rzecz innej osobie nie będąc do tego upoważniony przez um. ani zmuszony przez okoliczności,
- albo jeżeli rzecz stanie się potrzebna użyczającemu z powodów nie przewidzianych w chwili zawarcia um.,
- użyczający może żądać zwrotu rzeczy, chociażby um. była zawarta na czas oznaczony
Przedawnienie roszczeń:
Roszczenia użyczającego przeciwko biorącemu do używania o naprawienie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy, biorącego do używania przeciwko użyczającemu o zwrot nakładów na rzecz biorącego do używania przeciwko użyczającemu o naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy przedawniają się z upływem 1 roku od dnia zwrotu rzeczy.
Linki sponsorowane
RADCA PRAWNY
Obsługa prawna firm
