W Kodeksie cywilnym od 2000 r.
Praktyka wykształciła 2 główne rodzaje leasingu:
- finansowy (finansowany) = korzystający otrzymuje przedmiot leasingu do używania na czas oznaczony, zbliżony do okresu gospodarczej używalności + pokrywa wszelkie nakłady poniesione przez finansującego, uiszczając uzgodnione opłaty, kwalifikowane jako jednorazowe świadczenie rozłożone na raty;
- operacyjny (bieżący) = korzystający uzyskuje dobro na krótki czas, uiszczane przez korzystającego wynagrodzenie ma charakter świadczenia okresowego. (Wg KC nie jest to leasing, stosujemy tu przepisy o najmie i dzierżawie)
Leasing w KC
Przez um. leasingu finansujący zobowiązuje się
- w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa
- nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i
- oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków
- przez czas oznaczony,
zaś druga strona czyli korzystający zobowiązuje się
- zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne,
- równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Leasing finansowy pośredni = finansujący nabywa rzecz od O3.
Leasing finansowy bezpośredni = finansujący jest jednocześnie producentem (właścicielem) rzeczy. (KC stosujemy odpowiednio)
Wg KC do leasingu nie mogą być zaliczane um. leasingu operacyjnego – do takich umów stosuje się odpowiednio przepisy o najmie i dzierżawie.
Charakter: odpłatna, dwustronnie obowiązująca, wzajemna, konsensualna, kauzalna.
Strony: finansujący i korzystający. Jest to um. kwalifikowana, bo jedną ze stron (finansującym) zawsze musi być przedsiębiorca prowadzący działalność leasingową.
Forma: um. leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Jeżeli dla określonych klauzul wprowadzanych przez strony istnieją bardziej surowe wymogi, należy je zachować (np. ustanowienie prawa pierwokupu gdy leasing dot. nieruchomości – akt notarialny).
Przedmiot: rzecz (ruchomość lub nieruchomość); także zespół rzeczy (np. linia technologiczna). Jeśli przedmiotem jest np. przedsiębiorstwo (zbiór rzeczy i praw) to należy przepisy o leasingu stosować odpowiednio.
Obowiązki stron:
Finansującego:
(a) nabyć rzecz mającą być przedmiotem leasingu;
(b) wydać rzecz (wraz z odpisem um. ze zbywcą i dokumentacją np. gwarancjami) korzystającemu do używania i pobierania pożytków w stanie, w jakim znajdowała się w chwili wydania finansującemu przez zbywcę (finansujący odpowiada więc za ewentualne pogorszenie rzeczy gdy znajdowała się u niego). Finansujący nie ponosi odpowiedzialności wobec korzystającego za przydatność rzeczy do umówionego użytku (to odróżnia leasing od najmu; uzasadnione tym, że korzystający ma wpływ na wybór rzeczy, jaką ma nabyć finansujący);
(c) znosić przez czas trwania leasingu używania i pobierania pożytków przez korzystającego;
(d) chronić korzystającego przed osobami trzecimi (np., wspierać w postępowaniu windykacyjnym; samemu korzystającemu przysługuje ochrona posesoryjna);
(e) niezwłocznie powiadomić korzystającego o zbyciu przedmiotu leasingu (nabywca wstępuje do stosunku leasingu w miejsce finansującego);
(f) odbiór rzeczy po ustaniu leasingu.
Korzystającego:
(a) odbiór przedmiotu leasingu
(b) uiszczanie w uzgodnionych ratach opłaty leasingowej
Świadczenie korzystającego ma charakter jednego świadczenia płaconego w ratach. Opłata powinna być co najmniej równa cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Poza ceną lub wynagrodzeniem do opłaty doliczany jest zazwyczaj zysk finansującego, koszty transakcji, kredytu itp.
(c) niezwłocznie powiadomić finansującego o utracie rzeczy.
(d) utrzymywać rzecz w należytym stanie (dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania) oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy (np. podatki od nieruchomości);
(e) umożliwić finansującemu sprawdzenie rzeczy;
(f) używać rzeczy i pobierać jej pożytki w sposób określony w umowie leasingu, a gdy um. tego nie określa - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.
(g) nie czynić w rzeczy zmian bez zgody finansującego, chyba że wynikają one z przeznaczenia rzeczy.
(h) zwrot rzeczy po wygaśnięciu leasingu, chyba że um. stanowi inaczej
Wygaśnięcie leasingu – sytuacje nadzwyczajne
- jeżeli po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności, um. leasingu wygasa. W takiej sytuacji, finansujący może żądać od korzystającego: (a) natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia um. leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, (b) naprawienia szkody.
- finansujący może wypowiedzieć um. ze skutkiem natychmiastowym (albo za uzgodnionym przez strony terminem wypowiedzenia) jeżeli korzystający:
(a) pomimo upomnienia na piśmie nie utrzymuje rzeczy w należytym stanie albo uchyla się od ponoszenia ciężarów związanych z rzeczą;
(b) pomimo upomnienia na piśmie używa rzeczy i pobiera jej pożytki niezgodni z umową albo właściwościami i przeznaczeniem rzeczy;
(c) pomimo upomnienia na piśmie nie usuwa zmian dokonanych w leasingowanej rzeczy bez zgody finansującego;
(d) oddaje bez zgody finansującego rzecz do używania O3.
- jeżeli korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący powinien wyznaczyć na piśmie korzystającemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu może wypowiedzieć um. leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.
W razie wypowiedzenia przez finansującego um. leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania um. leasingu.
Inne
Opcja – w umowie można zastrzec zobowiązanie finansującego do przeniesienia bez dodatkowego świadczenia na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu. W takiej sytuacji korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin. (zrozumiałe jest "bez dodatkowego świadczenia" – w czasie trwania um. korzystająca płaci opłaty leasingowe równe co najmniej cenie nabycia rzeczy)
Odesłanie – przepisy odsyłają do przepisów o sprzedaży na raty w odniesieniu do zapłaty przez korzystającego rat przed terminem płatności oraz do przepisów o najmie do np. zabezpieczenia rat leasingu i świadczeń dodatkowych korzystającego.
Rękojmia:
- Finansujący co do zasady nie odpowiada wobec korzystającego za wady rzeczy. Wyjątek - jeżeli wady te powstały na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.
- z chwilą zawarcia przez finansującego um. ze zbywcą z mocy ustawy przechodzą na korzystającego uprawnienia z tytułu wad rzeczy przysługujące finansującemu względem zbywcy, z wyjątkiem uprawnienia odstąpienia przez finansującego od um. ze zbywcą. Wykonanie przez korzystającego tych uprawnień nie wpływa na jego obowiązki wynikające z um. leasingu, chyba że finansujący odstąpi od um. ze zbywcą z powodu wad rzeczy.
- korzystający może żądać odstąpienia przez finansującego od um. ze zbywcą z powodu wad rzeczy, jeżeli uprawnienie finansującego do odstąpienia wynika z przepisów prawa lub um. ze zbywcą. Bez zgłoszenia żądania przez korzystającego finansujący nie może odstąpić od um. ze zbywcą z powodu wad rzeczy – odstąpienie bez żądania jest bezskuteczne.
- w razie odstąpienia przez finansującego od um. ze zbywcą z powodu wad rzeczy, um. leasingu wygasa. Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia um. leasingu oraz um. ze zbywcą.
Linki sponsorowane
RADCA PRAWNY |
